Αν και στη σύγχρονη εποχή η ζωγραφική εξελίχτηκε με πολλούς τρόπους και σε πολλές κατευθύνσεις, και οι καλλιτέχνες χρησιμοποιούν πολλές και διάφορες επιφάνειες σαν βάση χάρη στη τεχνολογία και δημιουργικότητα, ο καμβάς ζωγραφικής και πάλι είναι απαράμιλλος και είναι η πρώτη και βασική επιφάνεια που χρησιμοποιείται. Ακόμη και ο καμβάς, όμως, έχει βελτιωθεί με τη σύγχρονη τεχνολογία, και επίσης σήμερα υπάρχουν περισσότερα είδη του καμβά. Στη συνέχεια θα βρείτε όσα πρέπει να ξέρετε για τους καμβάδες ζωγραφικής ώστε να βρείτε τον πιο κατάλληλο για σας.
Βαμβάκι ή λινό
Πιθανότατα τουλάχιστον ένα από τα ρούχα που φοράτε την ώρα που διαβάζετε αυτό το κείμενο είναι βαμβακερό, και ενδεχομένως όταν αγοράζετε ρούχα προτιμάτε το βαμβάκι. Το ίδιο υλικό χρησιμοποιείται και για καμβάδες ζωγραφικής. Οι καλλιτέχνες επιλέγουν βαμβακερούς καμβάδες όταν θέλουν κάτι οικονομικό και ελαστικό. Ο καμβάς βαμβακερός με κατάλληλη προετοιμασία χαρακτηρίζεται από μακροζωία και είναι ο πιο δημοφιλής. Είναι η πρώτη επιλογή για πολλούς ζωγράφους, ιδιαίτερα για τους φοιτητές ζωγραφικής, όταν ζωγραφίζουν με λάδια και ακρυλικά. Και όταν μιλάμε για την σκληρότητα, το βαμβάκι είναι στη κορυφή. Το μοναδικό μειονέκτημα του - είναι υπερβολικά ελαστικό για πίνακες μεγάλων διαστάσεων.
Το λινό είναι ένα σταθερό υλικό. Το χρησιμοποιούμε επίσης για ρούχα, συνήθως τα καλοκαιρινά. Αν θέλετε να είστε απολύτως σίγουροι πώς οι πίνακες σας θα μείνουν για πάντα, πρέπει να ζωγραφίζετε σε λινό καμβά. Τα νήματα, με το πλέξιμο των οποίων κατασκευάστηκε το λινό, έχουνε όλα το ίδιο βάρος. Αυτό σημαίνει ότι δε θα αλλάζουν τη μορφή τους υπό την επίδραση της υγρασίας. Το λινό κρατάει όλα τα φυσιολογικά του λάδια μέσα του και έτσι θα μείνουν ελαστικές οι ίνες του, δηλαδή ο λινός καμβάς δε θα γίνει εύθραυστος. Θεωρείται επίσης ότι το λινό έχει καλύτερη φυσιολογική ύφανση σε σύγκριση με το βαμβάκι, πράγμα που σημαίνει μεγαλύτερη διαθέσιμη επιλογή δομής. Χάρη στη δύναμη του, ακόμη και όταν ζωγραφίζετε με γρήγορες κινήσεις, δε θα μαλακώσει όπως το βαμβάκι.
Προετοιμασία του καμβά
Όταν ένας καμβάς είναι προετοιμασμένος αυτό σημαίνει ότι πριν να ξεκινήσετε να ζωγραφίζετε, στην επιφάνεια του καμβά εφαρμόζετε το primer. Συχνότατα χρησιμοποιείται το primer της Gesso και είναι τόσο δημοφιλής που το όνομα της μάρκας έγινε συνώνυμο με το ίδιο το μέσο. Ανεξάρτητα αν πρόκειται για λινό ή βαμβάκι, η προετοιμασία ομορφαίνει και διευκολύνει τη ζωγραφική σας και κατά κάποιο τρόπο εννοείται. Όπως και πολλά άλλα πράγματα στη ζωγραφική, η προετοιμασία διαφέρει στα ακρυλικά και λάδια. Αφενός, όταν ζωγραφίζετε με ακρυλικά χρώματα, μπορείτε να το κάνετε και εντελώς χωρίς την προετοιμασία, επειδή τα ακρυλικά δεν καταστρέφουν την κυτταρίνη. Αφετέρου, πρέπει οπωσδήποτε να ξέρετε ότι η ελαιογραφία δεν γίνεται χωρίς προετοιμασία επειδή τα λάδια περιέχουν συνδετικά που με το πέρασμα του χρόνου θα έχουνε φάει τον καμβά και θα τον έχουνε κυριολεκτικά τρυπήσει. Ακριβώς από αυτό το λόγο η προετοιμασία είναι αναπόφευκτη στη ελαιογραφία.
Ο ρόλος του primer, ανεξάρτητα από τα χρώματα που χρησιμοποιείτε, είναι να εμποδίσει τον καμβά να απορροφήσει το χρώμα. Αλλιώς, μια μικρή ποσότητα του χρώματος σίγουρα θα εξαφανιζότανε ή θα πύκνωνε, 2 πράγματα που σίγουρα θέλετε να αποφύγετε. Ακριβώς από αυτό το λόγο, σπάνια χρησιμοποιούμε καμβάδες χωρίς προετοιμασία.
Την προετοιμασία μπορείτε να κάνετε μόνοι σας. Για τη διαδικασία αυτή θα χρειαστείτε το gesso όπως είπαμε και ένα πινέλο πλακέ σπατουάρ ώστε να περάσετε όσο περισσότερη επιφάνεια γίνεται με μια κίνηση. Το χέρι σας πρέπει να είναι ήρεμο ώστε να το εφαρμόσετε ομοιόμορφα. Μπορείτε να βάλετε 1 ή 2 επιστρώματα. Στους βαμβακερούς καμβάδες μπορείτε να χρησιμοποιείτε ακρυλικό gesso ανεξάρτητα αν μετά θα ζωγραφίζετε με ακρυλικά ή με λάδια. Έτσι θα κάνετε λίγη οικονομία, γιατί το ακρυλικό gesso είναι πιο φτηνό. Αν όμως βάλλετε προετοιμασία σε λινό, να ξέρετε ότι αυτό κυριολεκτικά θέλει άσκηση γιατί είναι πολύ πιο δύσκολο, αλλά όταν γίνεται επαγγελματίας το βραβείο σας θα είναι ένας απίστευτα λείος καμβάς, ιδανικός για υπέροχα έργα.
Καλό είναι να ξέρετε ότι αυτή την όχι τόσο δημιουργική φάση της ζωγραφικής μπορείτε και να παραλείψετε. Απλά προμηθευτείτε με καμβάδες έτοιμους, με προετοιμασία, λινούς ή βαμβακερούς.
Χρώμα του καμβά
Κάπως λογικό είναι ο καμβάς να είναι άσπρος, έτσι; Ώστε τα χρώματα και γραμμές που σχεδιάζουμε επάνω του να φαίνονται σαφώς. Συνήθως λέγεται πώς το άσπρο δεν είναι χρώμα, αλλά έλλειψη του χρώματος, οπότε μια τέτοια επιφάνεια είναι ιδανική να μεταφέρουμε επάνω της την έγχρωμη δημιουργική μας πραγματικότητα. Καλό αυτό, αλλά η τέχνη δεν ταιριάζει πάντα με τη λογική. Ας ξεκινήσουμε από το γεγονός ότι το άσπρο δεν είναι το φυσιολογικό χρώμα ούτε του βαμβακιού ούτε του λινού. Ένας καμβάς γίνεται άσπρος μετά από τη προετοιμασία με το gesso. Έτσι θα χρώματα θα γίνουν πιο έντονα, ιδιαίτερα οι ανοικτές αποχρώσεις.
Αν θέλετε, όμως, τα σκούρα χρώματα να είναι πιο έντονα και να μην χρειάζεστε μεγάλη ποσότητα σκούρων αποχρώσεων, ένας μαύρος καμβάς θα είναι κατάλληλος για σας. Όταν ζωγραφίζετε με λαδομπογιές το να καταφέρετε να είναι έντονα τα σκούρα χρώματα χωρίς να ξοδέψετε μεγάλη ποσότητα του είναι πολύ σημαντικό, γιατί τα χρώματα αυτά δεν είναι καθόλου φτηνά. Αυτός ο καμβάς είναι η ιδανική λύση και όσους θέλουνε σκοτάδι ή σκούρα επιφάνεια επειδή δε θα χρειάζονται πολλά σωληνάρια μαύρου λαδιού για να καλύψουνε όλο τον καμβά, απλά θα κάνουν προετοιμασία με το μαύρο gesso. Μπορείτε να ζωγραφίσετε π.χ. τα όνειρά σας με απίστευτες αποχρώσεις σε απολύτως σκούρα βάση. Το μαύρο είναι ιδανικό και αν ζωγραφίζετε με χρώματα φωσφοριζέ ή neon, όπως και μεταλλικές αποχρώσεις. Η μαύρη προετοιμασία θα σας βοηθήσει να μεταφέρετε στον καμβά τα θαύματα του διαστήματος, όπως είναι π.χ. το βόρειο σέλας.
Έχουμε ήδη αναφέρει πώς, ό,τι και να σκεπτόμαστε εμείς, ο καμβάς δεν είναι φυσιολογικά άσπρος. Στην ουσία είναι καφέ ή ωχρός. Και αυτό το φυσιολογικό χρώμα μπορεί να είναι καλή βάση και να συνεισφέρει την οικονομία αλλά και την έμπνευσή σας. Στους καμβάδες στο φυσιολογικό τους χρώμα βάζετε προετοιμασία gesso άχρωμο ή τους αγοράζετε. Αυτό το χρώμα είναι ιδανικό για τοπία για παράδειγμα και είναι απίστευτα εύκολο να δημιουργήσετε τις φανταστικές αποχρώσεις του καφέ, πορτοκαλί, ωχρού, κίτρινου κτλ. Τα τελευταία χρόνια σε αυτούς τους καμβάδες είναι δημοφιλής η τεχνική herbarium: κολλάμε φύλλα από διάφορα δέντρα σε καμβά και ζωγραφίζουμε με ακρυλικά ή λάδια.
Πάχος του τελάρου
Μπορεί να θεωρείτε πως το πάχος του τελάρου εννοείται, όπως και το χρώμα άσπρο για τη βάση, και πως πάντα έτσι είναι, όμως και εδώ υπάρχουνε διαφορές για να υποστηρίζουν τις δημιουργικές σας ιδέες.
Συνήθως το πάχος του τελάρου είναι 2 cm και αυτό το πάχος είναι πρώτ’ απ’ όλα ιδανικό σε περίπτωση που θέλετε τον πίνακα σας, όταν τον τελειώσετε, να βάλετε σε κορνίζα. Τα μεγαλύτερα πάχη, 4 cm i 6 cm, σας δίνουν τη δυνατότητα να ζωγραφίζετε επάνω σε κάθε μέρος του καμβά, ακόμη και στις πλευρές. Μπορείτε να ζωγραφίζετε ιδιαίτερα στολίδια ή εφέ στις πλευρικές άκρες. Επίσης, αυτοί οι καμβάδες με μεγαλύτερο πάχος όταν είναι στον τοίχο δημιουργούν ένα ιδιαίτερο εφέ - άλλης μιας διαστάσεις.
Και όμως, δεν είναι το πάχος του καμβά το μοναδικό χαρακτηριστικό σημαντικό για τη μελλοντική κορνίζα. Εκτός από τις προτιμήσεις σας, υπάρχει και ένα πρακτικό χαρακτηριστικό: όταν οι κατασκευαστές τελαρώνουν τους καμβάδες συνήθως βάζουν τα καρφιά στην πλευρική άκρη, πράγμα που σημαίνει ότι μετά θα είστε υποχρεωμένοι να βάλετε κορνίζα, επειδή σίγουρα δε θέλετε να φαίνονται. Αλλά υπάρχει ένας ιδιαίτερος τύπος τελαρώματος που λέγεται μουσειακό, κατά του οπίου τα καρφιά βάζουν στην πίσω πλευρά η οποία έτσι και αλλιώς πάει στον τοίχο και δε φαίνεται, άσχετα αν υπάρχει κορνίζα ή όχι. Με αυτό το τρόπο θα έχετε λείες πλευρικές άκρες και μπορείτε να ζωγραφίζετε επάνω τους, αντί να τους κρύψετε. Αυτός ο τύπος τελαρώματος στο παρελθόν ήτανε κάτι ιδιαίτερο και γενικά έπρεπε να πληρώνει κανείς έξτρα για να το έχει ο καμβάς του, οπότε ήταν κατά κάποιο τρόπο το ίδιο πράγμα αν θα πληρώσετε αυτό ή την κορνίζα. Αφού και εδώ υπάρχει πρόοδος, σήμερα μπορείτε να προμηθευτείτε με τέτοιους καμβάδες με κανονικές τιμές, και αν θα βάλετε κορνίζα ή όχι, αποφασίζετε αργότερα.
Όταν προμηθεύεστε με καμβάδες, είναι λοιπόν απαραίτητο να σκεφτείτε το μέγεθος, για να ξέρετε αν χρειάζεστε το βαμβάκι ή το λινό. Μετά, είναι απαραίτητο να αποφασίσετε αν θέλετε να τον προετοιμάσετε μόνοι σας ή καλύτερα να το αγοράσετε έτοιμο. Σκεφτείτε και το χρώμα του gesso γιατί μπορεί να παίζει σημαντικό ρόλο στην πραγματοποίηση του έργου σας, και τελικά, όταν διαλέγετε το πάχος του καμβά, να έχετε στο νου σας τον πίνακα όταν ήδη θα είναι στον τοίχο.
