Ένα συχνό θέμα μεταξύ επαγγελματιών ζωγράφων και ζωγράφων από χόμπι είναι η βλαπτικότητα των λαδομπογιών. Κάποιοι ενοχλούνται από την έντονη μυρωδιά που είναι τόσο αισθητή στα ατελιέ όπου χρησιμοποιούνται οι λαδομπογιές, σε άλλους δεν αρέσει η ιδέα της χρήσης τοξικών υλικών γενικά. Μεταξύ των ζωγράφων υπάρχουν και έγκυες γυναίκες, σε μερικούς από εμάς παιδιά ή κατοικοίδια τρέχουν γύρω από το καβαλέτο ενώ ζωγραφίζουμε, ενώ κάποιοι απλά προσπαθούν να ζουν υγιεινά. Άρα, είναι οι λαδομπογιές κάτι που πραγματικά πρέπει να αποφεύγουμε ή όχι;
Η μυρωδιά των λαδομπογιών
Όταν οι άνθρωποι μιλούν για τη μυρωδιά των λαδομπογιών, στην ουσία μιλάνε για τη μυρωδιά του τερεβινθελαίου που χρησιμοποιείται για την αραίωση του χρώματος ή για το πλύσιμο των πινέλων. Το ίδιο το ελαιόχρωμα δεν έχει μυρωδιά, μπορεί μόνο να αισθανθείτε μια ήπια μυρωδιά λαδιού. Εκείνο δεν είναι επικίνδυνο μέχρι να το φάτε, στις περισσότερες περιπτώσεις δεν θα είναι τρομερό ακόμη και να το φάτε (αυτό, βέβαια, δεν συνιστάται). Είναι φτιαγμένο από λάδι και χρωστικές ουσίες, και σχεδόν όλα τα χρώματα είναι ασφαλή, θα έπρεπε να είσαστε προσεκτικοί (με την έννοια να μην τα εισπνεύσετε ή πάρετε με φαγητό), μόνο με λευκό χρώμα μολύβδου, με κάδμιο και κοβάλτιο.
Έτσι, εφ' όσον πλένετε πάντα τα χέρια σας μετά τη ζωγραφική, δεν έχετε λόγο να ανησυχείτε. Τα τοξικά μέταλλα σε μερικά χρώματα δεν είναι πραγματικά επικίνδυνα εάν τα χρησιμοποιείτε με μέτρο, αλλά αν δεν θέλετε να το σκέφτεστε αυτό, μπορείτε να τα αποφύγετε κατά την αγορά και να χρησιμοποιήσετε εναλλακτικές επιλογές. Για παράδειγμα, αντί του λευκού χρώματος μολύβδου ή του χρώματος με κάδμιο, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα συνθετικά υποκατάστατά τους.
Είναι επιβλαβείς οι αναθυμιάσεις τερεβινθελαίου;
Ο μόνος κίνδυνος από τοξικές ουσίες είναι από τα διαλυτικά και τα μέσα που χρησιμοποιούνται με τις λαδομπογιές. Άρα, οι αναθυμιάσεις τερεβινθελαίου είναι κακές για την υγεία σας. Δεδομένου ότι χωρίς αυτά δεν μπορείτε, πρέπει να βρείτε τρόπο να χρησιμοποιείτε τέτοια υγρά έξυπνα – να κρατάτε τα καπάκια κλειστά και τα παράθυρα ανοιχτά. Ορισμένοι καλλιτέχνες τα χρησιμοποιούν κάθε μέρα, χωρίς αισθητές επιβλαβείς συνέπειες, αλλά πάντα αφουγκραστείτε τον οργανισμό σας, επειδή μπορεί να τύχει να μην σας ταιριάζει το τερεβινθέλαιο ορισμένου κατασκευαστή, ενώ να μπορείτε να χρησιμοποιήσετε άλλα εντελώς κανονικά. Εάν παρατηρήσετε οποιεσδήποτε αλλαγές όπως ζάλη ή ναυτία κατά τη ζωγραφική ή ύστερα από αυτή, το μπουκάλι τερεβινθελαίου ή άλλου διαλυτικού που χρησιμοποιήσατε στην περίπτωση αυτή αφήστε το ή χαρήστε το σε κάποιον στον οποίον θα είναι χρήσιμο, επειδή σε σας σίγουρα δεν είναι.
Όταν θέλετε να αποφύγετε τελείως τις επιβλαβείς αναθυμιάσεις, μπορείτε να επιλέξετε μέσα που δεν περιέχουν διαλυτικό ή απλώς να πάρετε λαδομπογιές που από μόνες τους είναι πιο ρευστές και οι οποίες συχνά δεν χρειάζονται αραίωση. Τέτοιες είναι, για παράδειγμα, οι Rembrandt μπογιές. Επίσης, αποφύγετε την περιττή έκθεση σε βλαβερές ουσίες πλένοντας τα πινέλα σας έξω, σε ανοιχτό χώρο, ενώ κατά τη διάρκεια της ζωγραφικής μπορείτε απλά να τα σκουπίσετε με πανί ή χαρτί κουζίνας, έτσι δεν θα χρειάζεται να κρατάτε στο τραπέζι ανοιχτό βαζάκι τερεβινθελαίου.
Η τοξικότητα των βερνικιών
Ο πίνακας πρέπει και να λουστραριστεί, όπως συνιστούν οι ειδικοί της αναπαλαίωσης. Όμως, τα περισσότερα βερνίκια περιέχουν διαλυτικά, που σημαίνει ότι οι αναθυμιάσεις τους είναι επιβλαβείς, άρα αν θέλετε να λουστράρετε τον πίνακά σας, κάντε το έξω, ή τουλάχιστον με ανοιχτά παράθυρα, και μετά αερίστε καλά το δωμάτιο. Να είστε έξυπνοι και υπομονετικοί κατά την αγορά και να επιλέγετε βερνίκια με χαμηλή περιεκτικότητα σε τοξικές αναθυμιάσεις και μυρωδιές. Στην τελική, μπορείτε να επιλέξετε και να μην λουστράρετε τα έργα σας, κάποιοι ζωγράφοι αποφεύγουν το βήμα αυτό επειδή απλά δεν τους αρέσει πως δείχνει η λουστραρισμένη εικόνα.
Οι υδατοδιαλυτές λαδομπογιές και τα πλεονεκτήματά τους
Όταν δεν θέλετε να εγκαταλείψετε τις λαδομπογιές, ενώ σας πειράζει η μυρωδιά του τερεβινθελαίου και όσα φέρνει μαζί της, ίσως οι υδατοδιαλυτές λαδομπογιές, όπως εκείνες από την Cobra σειρά της μάρκας Royal Talens, είναι μια καλή λύση για εσάς. Όταν τις χρησιμοποιείτε, καθαρίστε τα πινέλα μόνο με νερό, ενώ για την αραίωση του χρώματος και άλλα εφέ υπάρχουν ειδικά κατασκευασμένα μέσα τα οποία επίσης δεν περιέχουν διαλυτικό, ενώ θα λουστράρατε τον πίνακα παρομοίως με βερνίκια από αυτή τη σειρά. Μεγάλος αριθμός ζωγράφων με επιτυχία και ευχαρίστηση δημιουργεί με τέτοια χρώματα, το οποίο δείχνει πως η ύπαρξή τους είναι δικαιολογημένη. Γενικά, αν θέλετε να μάθετε πολλά περισσότερα για αυτό το είδος λαδομπογιών μπορείτε να διαβάσετε ένα από τα άρθρα μας το οποίο ασχολήθηκε με αυτό το θέμα πιο λεπτομερώς.
Ολοκληρώνοντας, είναι πολύ εύκολο να εργαστείτε αποφεύγοντας τις τοξικές ουσίες, άρα αυτές δεν θα έπρεπε να είναι ο λόγος να μη χρησιμοποιείτε τις λαδομπογιές. Υπάρχουν δύο βασικοί κανόνες: ο πρώτος είναι να μην ξεχνάτε να επιστρέφετε το καπάκι στο δοχείο όταν χρησιμοποιείτε τερεβινθέλαιο ή άλλα διαλυτικά, και ο δεύτερος να τα χρησιμοποιείτε με μέτρο και να αερίζετε τακτικά την αίθουσα στην οποία ζωγραφίζετε. Όπως είδατε, υπάρχουν και τρόποι να αποφύγετε οποιαδήποτε επαφή μαζί τους. Εξερευνήστε, σίγουρα συζητώντας και ανταλλάζοντας εμπειρίες με άλλους ζωγράφους θα βρείτε έναν τρόπο που θα σας επιτρέψει να ζωγραφίζετε με λαδομπογιές και να το απολαμβάνετε σε μέγιστο βαθμό.
